Verloren Onschuld
05-12-2024

Door: Rotterdams Wijktheater
Het Rotterdams Wijktheater maakt theatervoorstellingen met, voor en door mensen die onvoldoende worden gehoord in de samenleving. Deze voorstellingen spelen we op plekken waar ze de meeste impact maken; van diep in de Rotterdamse wijken, tot grote podia, tot aan de Tweede Kamer. Wij geloven in de kracht van persoonlijke verhalen, in de kracht van dialoog op gelijke hoogte, oog in oog, hart tot hart.
De impact waar we naar streven bestaat enerzijds uit ‘bonding’ en anderzijds uit ‘bridging’. Met bonding bedoelen we dat we in onze projecten ernaar streven dat mensen zich gehoord en gezien voelen. We zorgen ervoor dat de verhalen die mensen in de Rotterdamse wijken meemaken, een podium krijgen waardoor men zich gesterkt voelt en er een vorm van empowerment ontstaat. Anderzijds streven we ernaar dat we onze projecten ook altijd aan bridging doen; d.w.z., aan het overbruggen van belevingswerelden. Het streven is dat mensen die elkaar anders nooit zouden ontmoeten elkaar beter gaan begrijpen. Om deze impact te kunnen maken betekent het ook dat wij als theatermakers continue buiten onze eigen grenzen de samenwerking moeten opzoeken met andere maatschappelijke domeinen.
Aanleiding
Al meer dan 32 jaar geeft het Rotterdams Wijktheater podium aan verhalen uit de wijken en spelen we onze voorstellingen voor mensen die normaal gesproken niet naar theater gaan, en die zich in de verhalen herkennen en daardoor erkend voelen. Vaak onthullen persoonlijke verhalen een maatschappelijk en systemisch probleem. Om een grotere sociale impact te maken moeten we de verhalen soms ook de wijk uit tillen, om te tonen aan een groter algemeen publiek of aan een publiek van mensen op invloedrijke posities zoals overheden of politiek.
Het eerste project waarmee we op kleiner schaal succesvol de brug konden slaan van persoonlijk verhaal naar de systeemwereld is ons project over armoede en schulden gemaamd Zomaar een Straat (2021). Maar nog grotere impact maakten we met de tweeluik Verloren Onschuld en Verloren Jeugd over het toeslagenschandaal.
Belangrijke lessen en inzichten
Om maatschappelijke impact te maken is het belangrijk om je als theatermakers continu af te vragen: wie moet dit verhaal zien en horen, en op wie zal dit verhaal de grootste impact hebben? Vervolgens is het belangrijk om creatief te produceren en partnerschappen aan te gaan met andere domeinen en buiten de culturele sector te treden. Het is daarbij ontzettend belangrijk open en nieuwsgierig te blijven naar perspectieven die je nog niet kent.
Wat we nog willen bereiken op gebied van impact is dat we op institutioneel niveau nog meer podium krijgen om de verhalen te kunnen vertellen met mensen die binnen de samenleving onvoldoende worden gehoord. Hoe fantastisch zou het zijn als er tijd en ruimte zou worden genomen om middels community arts voorstellingen impact te maken op bestuurlijke besluiten voordat ze worden genomen.
Een blik op de toekomst
Met name community arts, inclusieve en participatieve kunst, heeft de potentie om bruggen te slaan tussen belevingswerelden. Iets dat broodnodig is in de gepolariseerde maatschappij waarin we leven. We hebben verbinding nodig en community arts kan dat verschaffen. Maar daarnaast hebben we nood aan verbeeldingskracht, hoop en verwondering. Er zijn grote uitdagingen en grote dreigingen de komende jaren; van klimaat tot aan oorlog. Kunst is in zulke tijden geen luxe hobby maar een noodzakelijke overlevingsstrategie. Het kan ons helpen om met creatieve oplossingen te komen voor de toekomst en de manier waarop we met elkaar moeten gaan samenleven. Maar het kan ons er in hele moeilijke tijden aan herinneren dat we allemaal mens zijn in al zijn complexiteit. Kunst biedt mogelijkheden om te helen, om rituelen te maken die ons door een moeilijke tijd heen loodsen, die ervoor waken dat we verharden.