Rotterdam Ontrafelt…

14-01-2025

De impact van Rotterdam Ontrafelt… ligt op het inclusief maken van de geschiedenis en de daarbij behorende verhalen, personen en gebeurtenissen in de geschiedenis van Rotterdam. Het bouwen aan die verhalen ligt in het koloniale verleden van de stad en ons land. Als excursiebureau voor volwassen en jongeren (onderwijs; voortgezet en vervolg onderwijs) toonde we de stad als een wit fenomeen en hoewel de stad voor iedereen bekend staat als een multiculturele stad is het gehele excursiebranche wit. In verhalen, in deelnemers en uitvoerders. We zijn allereerst gestart i.s.m. de Cultuurschool met een onderwijsprogramma over het koloniale verleden én de stad van nu. Omdat dynamiek, interactie e.d. belangrijk zijn voor jongeren is de programmering naast een wandeling onder leiding van een verhalenverteller ook uitgebreid met een beeldverhaal (illustraties en infographics) van twee Rotterdamse ontwerpers en een stellingenspel over het verdelen impact heeft op het ‘nu’.

Aanleiding

De belangrijkste motivatie is representatie: hoe kan het dat Rotterdam zo’n meerstemmige en veelkleurige stad is, terwijl het domein van de ‘city guides’ een volledig wit domein is. Belangrijke conclusie is uiteraard dat er veel verhalen en achtergronden ontbreken die voor mensen met een bi-culturele achtergrond belangrijk zijn. ‘Om mee te gaan’ moet je minimaal het gevoel hebben dat het zowel voor jou als (ook) over jou gaat. Sinds 5 à 6 jaar ligt er veel meer nadruk op de verhalen van mensen uit de voormalige koloniën of de landen waar toenmalige gastarbeiders vandaan kwamen. Al deze mensen hebben mede de cultuur van Rotterdam bepaald. En toch zie je dat in het aanbod, in de deelname en uitvoering nauwelijks terug. Dat was de intrinsieke informatie om de gedeelde geschiedenis zichtbaar te maken en voor iedereen toegankelijk en herkenbaar te maken.

Belangrijke lessen en inzichten

De belangrijkste winst zat in de combinatie tussen de informatie en verhalen uit de wandeling met het stellingenspel (géén discussiespel). Hierdoor ontstonden namelijk mooie gesprekken zodat dit programma ook het effect had van ‘ontmoeting & gesprek’ ondanks dat leerlingen, studenten en volwassenen dachten elkaar te kennen. Het had een verbindende werking door het delen van opvattingen en achtergronden. Omdat we het allereerst gestart waren als onderwijsprogramma en zagen dat dit programma tot mooie gesprekken leidde zijn we ook gaan werken aan een programma voor volwassenen. Dat willen we dit jaar verder gaan uitzetten, want ‘rondleidingen’ verzorgen waardoor deelnemers echt in gesprek met elkaar raken is een bijzondere ervaring. Na meer dan 20 jaar in de rondleidingen branche te zitten is dit een eye-opener van jewelste. Tours om elkaar en elkaars achtergronden beter te leren kennen en meer te leren over onze koloniale verleden is daar een perfecte sleutel voor.

Een blik op de toekomst

Ik denk vooral dat kunst, cultuur en de creatieve sector impact kunnen hebben op de maatschappelijke en commerciële domeinen van onze maatschappij. We staan voor vele transities in onze samenleving; er heerst veel weerstand, oude systemen lopen vast, goede bedoelingen leiden niet tot gewenste resultaten. Ik denk dat kunst, cultuur en de creatieve sector noodzakelijk zijn om deze transities te stimuleren en te begeleiden, niet enkel omdat veel mensen uit deze sector creatief zijn, maar vooral omdat kunst & cultuur een samenspel is tussen verbeelding, het persoonlijke en de grote wereld en dat is precies wat we nodig hebben om gezamenlijk al die veranderingen aan te kunnen gaan.